Het wegspoelen van het dorp Herwen

Het dorp Herwen zoals wij dat nu kennen, ligt niet op dezelfde plek als het oorspronkelijke dorpje. In de winter van 1763-1764 werd het eeuwenoude dorp Herwen tijdens hoogwater door de rivier de Waal overstroomd en verdween het dorp voorgoed in het water.

Het dorp Herwen lag aan een bocht van de rivier. Door het stromende water werd deze bocht steeds verder afgeschuurd en kwam het dorp dichter en dichter bij het water te liggen. In 1728 lag het dorp nog een kilometer van de rivier verwijderd; in 1751 was deze afstand al geslonken tot 225 meter land tussen rivier en bebouwing. Door de bouw van dijken werd getracht de dreiging van de rivier te verminderen. Ook werden huizen en land opgeofferd. Eén voor één begaven de dijken het en in 1752 moest een vierde nooddijk de hachelijke situatie zo veel mogelijk beperken. Het water was nu slechts 100 meter van de kerk verwijderd. Het werd duidelijk dat het dorp Herwen niet meer te redden was.

De laatste nooddijk wist het nog zo’n 12 jaar uit te houden maar in 1764 was de situatie te gevaarlijk geworden. De kerk werd afgebroken en de bouwmaterialen werden verkocht. Van de opbrengst werd in het nabijgelegen dorp Aerdt een school gebouwd. Vervolgens werden in november de pastorie en kosterij afgebroken. Het water stond nu zo hoog dat de dijk elk moment kon doorbreken. De huizen die nog bruikbaar materiaal bevatten, werden gesloopt. Het dorp werd verlaten en de inwoners vluchtten naar dijken in de omgeving om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Kort nadat de laatste bewoners het dorp verlaten hadden, brak de dijk door en verdween Herwen in de Waal. De laatste restanten van huizen, het kerkhof en landbouwgrond verdwenen onder het water.

Weggespoelde dorp Herwen

Bronnen

  • B. Stulp, Verdwenen dorpen in Nederland. Deel 3 Oost-Nederland Drenthe, Overijssel, Flevoland, Gelderland (Alkmaar, 2009) 104-110
  • B. Jansen e.a. (Red.), Een Liemers Mens. J.Th.M. Giesen streekarchivaris de Liemers en Doesburg 1973-1998. Een vriendenboek (Zevenaar, 1998) 90-104
  • J.W. van Petersen, De waterplaag. Dijkdoorbraken en overstromingen achter Rijn en IJssel (Zutphen, 1978) 93-97